Μονή Αγ. Νικολάου Μετσόβου

Κτισμένη στα νοτιοδυτικά του Μετσόβου, κοντά στην όχθη του Μετσοβίτικου, η μονή του Αγίου Νικολάου, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα μοναστήρια της περιοχής. Η ίδρυσή της ανάγεται στη βυζαντινή εποχή, καθώς τον 14ο αι. γίνεται για πρώτη φορά λόγος για το μοναστήρι και τον ηγούμενό του Ησαία. Στη μακραίωνη ιστορία του επισκευάστηκε αρκετές φορές, ωστόσο ανακαινίστηκε ριζικά γύρω στο 1700. Η σημερινή του μορφή οφείλεται στις αναστηλωτικές εργασίες που έγιναν γύρω στα 1960, από το ‘Ιδρυμα Bαρώνου Μιχαήλ Τοσίστα.
Το καθολικό του μοναστηριού είναι καμαροσκέπαστο. Οι τοιχογραφίες εσωτερικά διατηρούνται σε σχετικά καλή κατάσταση. Χρονολογούνται το 1702 και είναι έργο του ζωγράφου Ευσταθίου, σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει αριστερά της τοξωτής εισόδου στη νότια πλευρά του ναού. Ωστόσο διακρίνονται δύο φάσεις ζωγραφικής, στην πρώτη από τις οποίες ανήκει το μεγαλύτερο μέρος των τοιχογραφιών του ναού που χρονολογούνται, όπως προαναφέραμε, στις αρχές του 18ου αι. και είναι έργο του Ευσταθίου. Στη δεύτερη φάση ανήκουν οι τοιχογραφίες του δυτικού τμήματος του ναού, στις οποίες παρατηρούνται έντονες οι δυτικές επιδράσεις και οι οποίες χρονολογικά είναι προγενέστερες, πιθανότατα του 17ου αι.
Σε επαφή με την εξωτερική πλευρά του ναού έχει διαμορφωθεί παρεκκλήσι, αφιερωμένο στο νεομάρτυρα Αγιο Νικόλαο τον εκ Μετσόβου, ο οποίος μαρτύρησε το 1659. Το μοναστήρι περιβάλλεται από τα κελιά και άλλα βοηθητικά κτίσματα που διατηρούνται σε αρκετά καλή κατάσταση.